Over de bergen met Sigur Rós, langs de kust met Björk, door de zeikregen met Mugison: de soundtrack voor twee weken IJsland ligt voor de hand. Voor zo’n klein land heeft het eiland een onwaarschijnlijke productiviteit en een sterke muzikale identiteit. Muziek die net zo ondoordringbaar is als grote delen van het land, die sterk leunt op sfeer, een mystiek tintje heeft of je dwingt je omgeving in slow motion te bekijken. Goede smaak duikt op de meest onverwachte momenten op. De eigenaar van een tankstation naast het afgelegen Asbyrgi gebergte knikt goedkeurend als ik een plaat van Jóhann Jóhannsson uit zijn tweedehands bak vis. Eén maal Englaborn en twee daghappen chicken meat balls met rijst.
Maar veertien dagen rijden van hotel naar hotel opent ook een totaal andere wereld. Een wereld die niets te maken heeft met mysterie en eigenheid. Middle of the road pop in IJsland, het bestaat. En hoe. De raadselachtige geluiden van Múm wekken bij de bussen vol Duitse toeristen natuurlijk niet bepaald de eetlust op. In de ontbijtzalen en restaurants door het land klinken de geijkte panfluitindianen met synthesizers en de klassieke strijkkwartetjes, maar vooral heel veel IJslandse muziek.
De ene keer is het de radio, de andere keer een compilatie, lastig om de vinger op te leggen in elk geval. Eén keer zie ik mijn kans schoon. In de ontbijtzaal van paardenmanege Gauksmýri. De cd is afgelopen, en ik zit naast de speler. The Best Of Björgvin Halldórsson, zo blijkt. Nooit van gehoord natuurlijk, maar dat blijkt aan mij te liggen. Een snelle zoekactie op de kreunende wifi vertelt dat de beste man afkomstig is uit Hafnarfjördur, een voorstadje van Reykjavik, dat zijn dochter ook een bekende zangeres is en dat hij al minstens tien platen op zijn naam heeft staan.
Björgvin Halldórsson groeit de rest van onze reis uit tot een fenomeen. Elk gezichtloze popliedje wordt gebombardeerd tot een Björgvin-compositie. Hij duikt op met sixties rock ’n roll deuntjes, in duet met de IJslandse Celine Dion, als bronstige countryzanger, als crooner, in IJslandse kopieën van bekende wereldhits, zelfs als twee Alpen-zusjes met appelwangen. Björgvin, de alom tegenwoordige koning van de middelmaat.
Terug in Reykjavik, na twee weken, blijkt de grote ster geen fata morgana. Hij bestaat echt, en hij is all over the place. Net als Marco en Dré heeft Björgvin tegenwoordig genoeg aan zijn voornaam. Hij heeft net een countryplaat uit, die in elke platenwinkel te vinden is. Hij draagt een hoed, zoals Hazes in zijn nadagen, heeft een norse Johnny Cash blik en een cactus op zijn hoes. Niet dat er cactussen groeien op IJsland, maar mos ziet er niet uit op zo’n albumcover.
Tónar 12, de beste platenzaak van Reykjavik, heeft geen vakje Halldórsson. Zijn nieuwe plaat hebben ze wel, maar alleen onder de toonbank. “Everybody likes Björgvin, but not his music”, zegt een medewerker van de winkel. Tónar 12 is een platenzaak zoals je zou willen dat ze allemaal waren. Ze hebben er een enorme collectie fluisterpop, modern klassiek en folk, en zelfs een genre dat ze nergens anders hebben: viking ambient. In de winkel draait het solo-album van Jónsi Birgisson van Sigur Rós, dat vooral bestaat uit mistige geluidsflarden. Achter in de winkel kun je op je gemak hele stapels cd’s beluisteren, met een kopje espresso erbij.
“Björgvin zit al veertig jaar in het vak”, zegt de medewerker. “Iedereen kent hem. Hij is een heel grappige persoonlijkheid. In de jaren zeventig was hij een popicoon. Meisjes werden helemaal wild van hem. Op een gegeven moment brak hij de helft van een van zijn tanden af. Dat vond hij mooi. Vervolgens deed iedereen hem na.”
Bij de commerciële zaak een paar straten verderop toch een plaat aangeschaft, voor 859 kronen. Dat is een schijntje na de crisis. Hij heet Á Hverju Kvöldi. Thuis maar eens opzoeken wat het betekent. Het is een klassieker, ongetwijfeld, uit 1982. Björgvin leunt ontspannen op een piano, met gelakte schoenen en een rode trui met muzieknoten, die ook Tom Jones goed gestaan zou hebben. Björgvin, de man die alles kan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten